Zoek
Sluit dit zoekvak.

De beschermende functie van de huid

closeup gezicht van een vrouw mer crème op haar gezicht

Onze huid is ons grootste orgaan, dat weten we allemaal ondertussen. Maar onze huid is ook nog eens ons grootste beschermingsmechanisme. Zelfs drie seconden zonder onze huid zouden we niet overleven. Maar waar beschermt de huid ons allemaal precies voor? 

De huid vormt de grens tussen de mens en zijn leefomgeving en werkt enerzijds als een barrière naar de buitenwereld maar vormt anderzijds een verbinding tussen de wereld buiten en de organen in ons lichaam. Wat maakt onze huid zo uniek dat ze ons op verschillende manieren kan beschermen? 

Bescherming van buitenaf 

Onze huid beschermt ons dagelijks tegen schadelijke invloeden van buitenaf, zoals micro-organismen, virussen maar ook uv-licht. Die bescherming komt door onze hoornlaag aan het oppervlak van onze huid, genaamd de epidermis. De epidermis bestaat uit dode huidcellen die continu vernieuwd worden door de aanmaak van nieuwe cellen. Ook bevat de epidermis een lichaamseigen beschermlaag die bestaat uit zure stoffen, een zuurmantel. Die beschermt onze huid, en natuurlijk ook de rest van ons lichaam, tegen micro-organismen, irritaties, allergiën maar ook uitdroging. 

Om je te kunnen beschermen, vernieuwt de huid zichzelf continu…

… Maar met ouder worden vertraagt onze celvernieuwing en gaat de levenscyclus van de cel verlengen en dubbel zo veel tijd nodig hebben om zich te vernieuwen. Daardoor wordt de hoornlaag die ons de bescherming van buitenaf biedt, fijn en kwetsbaar, en wordt het evenwicht tussen water en vetten in de beschermlaag verstoord. Dat zorgt voor een minder zure mantel en een verzwakte beschermingsfunctie, wat onze huid kwetsbaar maakt voor externe aantasting. Om de celvernieuwing te ondersteunen zijn beschermende en voedende producten cruciaal. Door de afname van de zuurmantel, die gepaard gaat met ons verouderingsproces, is het dan ook aangeraden om producten te gebruiken met een neutrale pH-waarde. Zo wordt de beschermende zuurmantel behouden

3d tekening van huidcellen

Een verbinding tussen jou en de wereld.

Vochtverlies 

De huid werkt enerzijds als een barrière van de buitenwereld naar binnen, maar vormt anderzijds ook een verbinding tussen de buitenwereld en de organen in ons lichaam. Een essentiële taak van onze huid op het gebied van bescherming is om te voorkomen dat we lichaamsvocht verliezen, ook wel uitdroging genoemd. Zo komt de afkorting TEWL vaak naar boven als we praten over uitdroging van de huid. De volledige naam van deze term is transepidermaal waterverlies. Dat klinkt gecompliceerd maar eigenlijk is het simpelweg het water dat uit de opperhuid ontsnapt. Kortom, het water ontsnapt via de huid en verplaatst zich naar de opperhuid, waar het verdampt. Het is een natuurlijk proces, maar kan schadelijk zijn en een droge huid veroorzaken. De natuurlijke factor die de huid beschermt tegen TEWL is de hydrolipidenlaag. Die bestaat uit water en vet en vormen een afsluitende laag waardoor het water niet kan ontsnappen. Als de hydrolipidenlaag verzwakt geraakt kan de huid water verliezen. Je kan de huid dus de juiste huidverzorging bieden die gericht is op het voorkomen van TEWL. In praktijk komt dit voornamelijk neer op het gebruik van de juiste hydratatie. 

Een gecontroleerde lichaamstemperatuur

Ook is het de taak van de huid om onze lichaamstemperatuur te regelen en in stand te houden door bloedvaten te vernauwen of te verwijden, of door te transpireren. Zo gaan onze bloedvaten vernauwen bij warm weer. Onze zenuwbanen nemen dat waar en onze zweetklieren reageren erop door te transpireren. De huid is niet enkel in staat om de temperatuur in balans te houden, maar ook om de temperatuurverschillen waar te nemen. Dat gebeurt allemaal in onze dermis, die bloedvaten, zenuwbanen en zweetklieren bevat. We kunnen dus zeggen dat onze dermis cruciaal is als we het hebben over bescherming.

Zo heeft onze huid een natuurlijk beschermingsmechanisme ontwikkeld dat ervoor zorgt dat in de zomer, naarmate onze huid meer uv-stralingen opvangt, er meer celophopingen zijn en onze epidermis dus voller wordt. De ‘dikke huid’ die dan ontstaat, beschermt tegen uv-straling. Zelfs bij extreme koude beschermt de huid ons door onze lichaamstemperatuur in balans te houden.

Onze huid heeft niet enkel een beschermingsfunctie maar vangt ook sensaties op zoals druk, tast, pijn en temperatuur.

Een tal van sensaties die bepalend voor ons zijn als mens, nemen we via de huid waar. Onze huid heeft niet enkel een beschermingsfunctie maar vangt ook sensaties op zoals druk, tast, pijn en temperatuur. Onze Langerhanscellen hebben een belangrijke functie als het draait om bescherming. Zij reguleren de huid als een soort manager en voelen precies aan wat onze huid nodig heeft. Die cellen gaan dan weer gepaard met onze Merkelcellen, die gekend zijn als onze tastcellen. Alles is dus mooi gekoppeld aan elkaar en iedere cel in onze huid heeft een functie.

Toch stelt de dermis veel meer voor dan enkel zenuwbanen, bloedvaten en zweetklieren. Onze dermis is van cruciaal belang als we denken aan stevigheid en elasticiteit van de huid. Hoe sterk de huid is, wordt bepaald in deze huidlaag door een netwerk van collageen- en elastinevezels. De dermis werkt dus niet enkel als temperatuurregulator, maar ook als schokdemper en isolatielaag. Hoe steviger de huid hoe beter het lichaam beschermd is. Een goede huidverzorging is essentieel om die processen te ondersteunen.

podcast Julie en Tim

Natuurlijk mogen we een van de belangrijkste functies van onze huid niet vergeten, want jouw huid kan zich bij schade ook gewoon nog eens zelf regenereren. Dat betekent dat de huid in staat is zichzelf continu te vernieuwen en te herstellen. Denk maar aan een snijwonde waarbij er continu een reparerende maar ook beschermende functie naar boven komt. Door de wond meteen te dichten, wordt ons lichaam weer beschermd tegen schadelijke invloeden van buitenaf, en kan het herstelproces beginnen.

Onze schoenen spuiten we in voor de regen … Eigenlijk zouden we hetzelfde moeten doen voor onze huid.

Om je huid een handje te helpen, kan je ze vergelijken met een paar schoenen. Onze schoenen spuiten we in voor de regen ter bescherming en smeren we in voor flexibiliteit en schoonheid van het leder. Eigenlijk zouden we hetzelfde moeten doen met onze huid. Smeren en beschermen! Want het enige verschil tussen schoenen en onze huid is dat we onze huid niet kunnen vervangen als ze kapot gaat.

Wat kunnen we nu concluderen? Onze huid is ons grootste beschermingsmechanisme, en is het dan ook waard om extra te beschermen. Gebruik daarom dagelijks in je verzorging een SPF ter bescherming en antioxidanten voor voeding en hydratatie.

Deel deze Insights